Kielnarowa
Powrót do strony głównej
Wieś położona na Pogórzu Dynowskim, na wschód od Tyczyna. Środkiem wsi, pośród szerokiej doliny, przewija się kręta wstęga rzeki Strug, do której u wschodniego krańca wpada rzeczka Chmielniczanka.
Po obu stronach doliny podnoszą się pasma łagodnych wzgórz wysokości 330-360m. na północy i 320m. na południu. Zbocza wzgórz rzeźbią liczne strugi tworząc głębokie parowy i doliny. Te z reguły trudno dostępne miejsca porastają lasy i zagajniki z drzewostanem przeważnie bukowo-grabowym i bogatszym poszyciu.
Obszar wsi o układzie bardzo nieregularnym zajmuje odcinek doliny Strugu pomiędzy Tyczynem od zachodu, a Borkiem Starym od wschodu. Na południowym wschodzie wciska się aż po potok Czerwonki za działem Królki, gdzie graniczy z Hermanową i Borkiem Starym. Na północy sięga wierzchowiny wspomnianego działu, gdzie graniczy z Matysówką, na północnym wschodzie wciska się w dolinę Chmielniczanki granicząc z Chmielnikiem Rzeszowskim.
Przez Kielnarową przebiega droga Rzeszów-Dylągówka, od której odgałęzia się tu lokalna droga do Zabratówki. Zasadnicza część zabudowy wsi skupiona jest dolinie Strugu, głównie wzdłuż drogi do Dylągówki. Przy niej usytuowane sa w kolejności: Dom Ludowy i szkoła, a wyżej kościół.
Po oby stronach doliny, na zboczach i wierzchowinach wzgórz, usadowiły się liczne przysiółki, zgrupowania domów i odosobnione pojedyncze zagrody.
Od północy leżą przysiółki nad rzeczką Chmielniczanką, przysiółek Obszary Kielnarowskie.
W obrębie Łanów, strugi spływające ze zboczy działu Matysówki, wyrzeźbiły głęboką i urokliwa dolinę, której malowniczości dodają płaty lasów.
W górze dolinki wybija naturalne źródło mineralne. Nieco dalej, na północnej stronie bocznego ramienia, rośnie spory lasek zwany Wielka Debrza. Południowa część wsi, usytuowana po przeciwnej stronie Strugu, nazywana jest Za Wodą. Obie części wsi, oddzielone rzeka, dopiero w 1998r. połaczono mostem.
Po tej stronie doliny, usadowił się mały przysiółek Zagrody, a na samej wierzchowinie przysiółek Królka oraz domy Dalnicy i Czerwonek Kielnarowskich.
Kielnarowa powstała jako przedmieście Tyczyna wzmiankowane w 1450r. Pod obecną nazwa występuje od 1478r. Wieś wchodziła w skład dóbr Tyczyńskich. W początkach 2 połowy XIXw. Tutejszy majątek był w posiadaniu Odrowąż-Pieniążków, następnie Zbyszewskich.
Folwark rozparcelowano w początkach XXw. W rejonie wsi istniały dawniej wielkie kamieniołomy. Stąd wożono kamień na potrzeby rzeszowskiego zamku, a w XIXw na fundamenty budowanych wówczas kamienic.
Zapomniane wyrobiska ukrywają się w rozpadlinach przysiółka Wólka Kielnarowska. Pod koniec XIX w. wieś była stosunkowo duża. W 1880 r. miała, łącznie z dworem, 1209 mieszkańców, była tu wówczas szkoła powstała w 1862 r. I kopalnia lignitu ( odmiana węgla brunatnego ).
Obecnie Kielnarowa liczy 1660 mieszkańców, zajmuje obszar o powierzchni 1339 ha, czego 1017 ha przypada na użytki rolne (76%), 228 ha na lasy. Na terenie wsi istnieje 556 gospodarstw domowych, w tym 326 gospodarstw rolnych, średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi 2,46 ha. Działa tu 60 podmiotów gospodarczych.
Starsza część Kielnarowej posiada charakter ulicówki. Na jej terenie zachowało się kilkadziesiąt drewnianych domów i wiejskich zagród z końca XX w, oraz kilka kapliczek. Pośrodku wsi Dom Ludowy z 1968 r. i remiza OSP ukończona w 1996 r. W pobliżu budynek starej szkoły (obecnie dom z mieszkaniami socjalnymi) zbudowany w latach 1905-1906, a opodal niego figura Matki Boskiej postawiona w 1910 r. jako pomnik Grunwaldu. W pobliżu szkoła podstawowa oddana do użytku w 1964 r.
Nieco wyżej kościół parafialny pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w latach 1986-1987 (parafia od 1997).
Nieco na południe, w zakolu rzeki, znajdował się niegdyś folwark, po którym pozostał budynek dawnej rządcówki nazywany dworem, utrzymany w typie klasycystycznym. Pochodzi on prawdopodobnie z XVII-XVIII w., od 1904 r. znajduje się w posiadaniu rodziny Dominów pochodzącej z Budziwoja, staraniem której w latach 1980-1984 został poddany gruntownej restauracji. Jego współwłaścicielem jest znany pisarz Zbigniew Domino.
Wśród zabytków jest jeszcze dawny młyn wodny pochodzący prawdopodobnie z XVIII w. Usytuowany w pobliżu odgałęzienia drogi do Chmielnika, nieczynny już i pozbawiony urządzeń. Zachowane resztki jazu i tzw. Młynówka.
W części Za Wodą, przy gospodarstwie Polaków (nr 357) rosną trzy rozłożyste dęby szypułkowe mające 200 lat i 400 cm. w obwodzie.
Na podstawie książki Stanisława Kłosa pt. ,, Tyczyn miasto i gmina” Wydawca PUW ,,Roksana” , sp. Zoo 38-400 Krosno , ul. Czajkowskiego 45 wydanie pierwsze 1998 r. Ewa Szymkowicz kl.VI